مركز پژوهش های مجلس اعلام كرد:

پتانسیل بالای داخلی سازی محصولات صنعت ماشین سازی

به گزارش شاپ کار مرکز پژوهش های مجلس شورای اسلامی در گزارشی اعلام نمود: آمار تراز تجاری ماشین آلات صنعتی در کشور حاکی از وابستگی بالای صنایع کشور به واردات ماشین آلات صنعتی و وجود پتانسیل بالای تقاضا برای داخلی سازی محصولات این صنعت است.

به گزارش شاپ کار به نقل از خبرگزاری ایرنا، در گزارش مرکز پژوهش های مجلس آمده است: صنعت ماشین سازی بعنوان یک صنعت راهبردی و مادر، نقش به سزایی در توسعه کشورهای صنعتی ایفا کرده است. نیاز بیش از پیش کشور به توسعه صنایع و تولیدات صنعتی و رسیدن به توسعه یافتگی، ضرورت توجه به صنعت ماشین سازی را آشکار می کند.
ازجمله با اهمیت ترین چالش های صنعت ماشین سازی کشور عبارت از نبود ضمانت اجرا درباب اسناد راهبردی این صنعت، تمرکز بر واردات و عدم اهتمام در استفاده از ماشین آلات صنعتی ساخت داخل و اتخاذ نظام نادرست تعرفه ای است.
صادرات ۱۶۰ میلیون دلاری ماشین آلات صنعتی
حجم تجارت جهانی در سال ۲۰۱۸ حدود ۲۰ هزار میلیارد دلار بوده که سهم صادرات ایران در این سال نزدیک به ۹۷ میلیارد دلار (کمتر از نیم درصد) است.
در این گزارش ماشین آلات صنعتی به ماشین آلاتی اطلاق می شود که طی فرایندی ورودی فیزیکی را به خروجی فیزیکی با تغییر ارزش افزوده تبدیل می کنند.
مطابق آمارها محصولات در رابطه با صنعت ماشین سازی با مجموع حجم تجارت حدود ۵.۳ هزار میلیارد دلاری، ۲۷ درصد تجارت جهانی در سال ۲۰۱۸ را به خود اختصاص دادند. باتوجه به سهم قابل توجه رشته کارهای در رابطه با صنعت ماشین سازی در تجارت جهانی، این صنعت می تواند بعنوان یکی از صنایع پیشران و دارای اولویت کشور نقش تأثیرگذاری در تولید ناخالص داخلی داشته باشد.
آمار تراز تجاری ماشین آلات صنعتی در کشور حاکی از وابستگی بالای صنایع کشور به واردات ماشین آلات صنعتی و وجود پتانسیل بالای تقاضا برای داخلی سازی محصولات این صنعت است.
مطابق آمارهای گمرک، صادرات ماشین آلات صنعتی ایران (۱۶۰ میلیون دلار) کمتر از ۲ صدم درصد از تجارت جهانی را شامل می شود. این آمار نشان دهنده وضعیت نامطلوب تجارت ماشین آلات صنعتی کشور است که با هدف گذاری، برنامه ریزی و استفاده از مشوق های سیاستی می توان آنرا اصلاح و حتی زمینه رشد تولید ناخالص داخلی را نیز فراهم نمود.
ارزش آفرینی بالا در صنعت ماشین سازی
برپایه این گزارش، ارزش دلاری ماشین آلات فصل ۸۴ (رآکتورهای هسته ای، دیگ های بخار و آب گرم، ماشین آلات مکانیکی و وسایل مکانیکی، اجزا و قطعات آنها) بیش از هشت برابر میانگین کل حوزه های صنعتی است و برای ماشین آلات فصل ۸۵ (ماشین آلات و دستگاه های برقی و اجزا و قطعات آنها، دستگاه های ضبط و پخش صوت، دستگاه های ضبط و پخش صوت و تصویر تلویزیونی، اجزا و قطعات و متفرعات این دستگاه ها)، بیش از ۳۲ برابر میانگین کل حوزه های صنعتی است که نشان دهنده ارزش آفرینی بالا در این صنعت است.
از طرفی، ماهیت بازار این صنعت از نوع سرمایه گذاری بلندمدت است که در سالهای بعد سبب رشد سایر صنایع می شود. به عبارت دیگر، واردات ماشین آلات صنعتی باتوجه به افزایش نرخ ارز، سبب افزایش هزینه های سرمایه گذاری برای ایجاد صنایع جدید یا توسعه صنایع موجود و به تبع آن افزیش هزینه ایجاد اشتغال می شود. این مساله خود نقش موثری در افزایش قیمت تمام شده محصولات نهایی و کاهش رقابت پذیری صنایع کشور دارد.
باتوجه به اهمیت نقش این صنعت راهکارهای ذیل بمنظور ارتقای جایگاه این صنعت در کشور پیشنهاد می شود.
پیشنهادها (پشتیبانی)
سیاست ها و راهبردهای مورد نیاز صنعت ماشین سازی در کوتاه مدت به شرح زیر است:
- تقویت، بروزرسانی و تکمیل سامانه توانیران موضوع ماده ۴ قانون حداکثر استفاده از توان تولیدی و خدماتی کشور و پشتیبانی از کالای ایرانی بمنظور تدقیق در توانمندی ها و ارجاع کار به طرف ایرانی و جلوگیری از واردات در این صنعت در صورت توانمندی ساخت داخل.
- تقویت میز ماشین آلات صنعتی واقع در سازمان توسعه تجارت در جهت توسعه صادرات.
- فراهم کردن بستر کارگروه و اتاق فکر و اقدام استانی (در صورت داشتن استعداد استان) برای رابطه بیشتر صنایع استان با صنایع ماشین سازی.
- تعریف شاخص هایی بمنظور سنجش و ارزش گذاری توسعه صنایع با تولیدات داخلی.
- پشتیبانی از حضور صنایع ماشین سازی در نمایشگاه های تخصصی به ویژه در کشورهای همسایه خصوصاً روسیه.
سیاست ها و راهبردهای مورد نیاز صنعت ماشین سازی در بلندمدت به شرح زیر است:
- تدوین سند چشم انداز و راهبردی توسعه صنعت ماشین سازی با درج ضمانت اجرای متناسب و
بازدارنده بوسیله تصویب در مجلس شورای اسلامی.
- ایجاد زمینه های هوشمندسازی تعرفه گذاری بر طبق پارامترهایی همچون منابع مواد اولیه داخلی،
توان داخلی و بازار خارجی.
جهت دهی تسهیلات تکلیفی و یارانه ای (مانند رونق تولید، تبصره ۱۸ قانون بودجه سنواتی و سایر تسهیلات موجود در بودجه)، شبکه بانکی و صندوق توسعه ملی و ایجاد صندوق های ویژه حمایتی از ساخت داخل و صادرات ماشین آلات.
- اصلاح سامانه تعرفه گذاری از هشت رقم به ۱۲ رقم برای کشف جزییات بیشتر واردات در جهت جلوگیری از فساد و در جهت شفافیت بیشتر.
- بسترسازی برای ارتباط فناوران و پژوهشگران با مجموعه های صنعت ماشین سازی و استفاده از پتانسیل شرکت های دانش بنیان و استفاده از ابزار مشوق های هدفمند صادراتی و مالیاتی.
- تعریف استاندارد کیفی و پشتیبانی از برندسازی برای بازار داخلی و صادرات در صنعت ماشین سازی.


منبع: شاپ كار